Авторами иллюстрций книжки являются дети даугавпилсских школ, в том числе и Белорусской воскресной школы: Екатерина Кузмич (7 лет), Ксения Володько (7 лет), Александр Карабан (8 лет), Лолита Козловская (12 лет), София Близнакова (12 лет), Элиза Балюле (12 лет).

Книжка издана обществом Латвийско-Белорусского содружества при поддержке Даугавпилсской городской думы.

ДОБРЫ МУЖЫК

Ёсць людзі, што і мухі не заб’юць, а ўжо тым больш калі гэта, скажам, такое божае стварэнне як крот.

Аднаму селяніну вельмі дакучаў крот, градкі ў агародзе псаваў. Ну, думае, пападзешся ты мне! Ды як ні лаўчыўся яго злавіць, усё дарэмна: ні ў якія кра-талоўкі не трапляецца. Спрабаваў ветраком адпудзіць, дык, шэльма, надта ўжо смелы, ці на вуха слабы, – зусім не баіцца. Аднойчы вырашыў: з агароду дамоў не пайду, а злаўлю. Усю ноч сядзеў, носам торкаў, камароў адганяў, а пад раніцу бачыць: зямля на градцы заварушылася. Мужык залёг побач і чакае, вусы ад хвалявання пакусвае. Земляная горка пачала на вачах расці, а неўзабаве паказаўся і сам цёмных спраў майстар. Злаўчыўся мужык і хоп яго шапкай, як сачком. Узяў крата ў рукі, а забіць не можа. Вылаяўшы яго на чым свет стаіць, аднёс далей ад свайго агароду і кінуў у траву са словамі:

– Паспрабуй толькі пашкодзь мне яшчэ!..

Доўгі час было ўсё спакойна. Як аднойчы раніцай заглянуў у агарод і зноў уба-чыў земляныя кучкі, нарытыя кратом.

– Ах ты нягоднік! – ляпнуў мужык сабе па штанах, – ну пападзешся ты мне на гэты раз!

Аднак, паглядзеў: неяк дзіўна гэтыя кучкі не ўроскід, як раней, а радком ідуць. Падышоў ён да крайняй і вачам не верыць: залатая манета на пяску блішчыць. Глянуў далей: і на астатніх знайшоў па залатніку. Кінуў вокам за плот: і там кучка за кучкай па траве цягнуцца шнурам. Пералез праз агароджу, – тая ж карціна. Па-куль дайшоў да апошняга грудка, цэлую жменю залатых манет назбіраў. Ад хвалявання аж дух спёрла, а сэрца ўдзячнасцю перапоўнілася: вось дык адплаціў яму крот, божае стварэнне! І хоць у мужыка ў руках ужо было вялікае багацце, раптам яго асяніла думка: а што калі капнуць у тым месцы, дзе ляжыць апошняя кучка, – ці не паказаў яму крот шлях да скарбу.

Так і аказалася: гаршчок залатнікоў выкапаў. Нездарма гаварылі, што недзе тут даўней быў панскі двор. Закапаў пан золата на чорны дзень, а яно праз многа гадоў мужыку дасталося. І ўсё таму, што дужа быў добры : не мог забіць нават мухі...

У ДЗІЦЯЧЫМ САДЗЕ

– Мы на прагулку не хадзілі,

Мы сёння саджанцы садзілі

За радам рад.

Быў кожны рад:

“Няхай хутчэй расце наш сад!”

“Пакуль ён дрэў дзіцячы садзік” –

Як добра тут заўважыў Вадзік.

ДЗЯДЗЯ ЛЁНЯ

Зарос двор зялёнай

Чупрынай густой.

Прыйшоў дзядзя Лёня –

Цырульнік кустоў.

Пасля дзядзю Лёню

Хвалілі вось так:

– Зрабіў, бы ў салоне,

Прычоску кустам.

АЙБАЛІТ ЦАЦАК

Дзедка цацку палячыў –

Ножку зайчыку падшыў.

І гаворыць бабка:

– Дзед,

Ты – сапраўдны артапед!

ЗАГАДКІ З КАДКІ

Птушкі радасна пяюць,

Гнёзды ўтульныя віюць.

А яны рашылі:

Лепей

Мы сабе гняздзечка злепім.

(Ластаўкі)

Кулікі балота хваляць.

І балота хваляць так

Хто, скажыце:

- Ква-ква-тэры

Тут у нас

І а-ква-парк!

(Жабы)

- Каб добрай пагодзе

Прыйсці памагчы,

Як ноч надыходзіць,

Мы дружна - таўчы.

Не ў ступе ваду -

Пачынаем таўчы.

Не можа ніхто нам

У тым памагчы.

(Камары таўкуць мак)

Яны стаяць за радам рад,

Нібыта выйшлі на парад.

Мы веды чэрпаем тады,

Як аглядаем іх рады.

(Літары ці словы)

ВЯСНОВАЕ ЗНАЁМСТВА

У курачкі Хахлаткі вясной на свет з’явіліся маленькія пушыстыя цыпляняткі. Спачатку яны не адыходзіліся далёка ад мамы, а як трохі падраслі, сталі дазваляць сабе самастойныя невялікія вандроўкі. Адно цыпляня забегла на лужок, дзе раслі жоўтыя, быццам кроплі сонца, адуванчыкі. Цыпляня, заўважыўшы, што яны вельмі на яго падобныя, запытала ў аднаго з іх:

– Ты хто?

– Я адуванчык Адзя. А ты хто?

– А я цыпляня Цыпа. Давай разам з табой пабегаем.

– Адуванчыкі не могуць бегаць, – уздыхнуў Адзя, – затое хутка мы, стаўшы шарападобнымі, зможам лётаць!

– Я, відаць, ніколі не змагу лётаць, бо мама мая не лётае. Але мне добра й бегаць! – сказала Цыпа. – А дзе твая мама?

– Мая мама ву-унь у небе. Гэта яна мяне выседжвала.

– Дык гэта ж сонейка! – засмяялася Цыпа. – Тады чаму яно не квохча?

І тут пачулася сярдзітае ”Квох-квох-квох!” Гэта мама Хахлатка клікала сваё дзіцяня, якое згубілася недзе сярод жоўтых адуванчыкаў.

– Да пабачэння, Адзя! – усклікнула Цыпа і з усіх ног кінулася да мамы.

Станіслаў Валодзька